Ayurveda

Wat is Ayurveda?

Ayurveda is de Wetenschap van het Leven en komt oorspronkelijk uit het oude India.

Het is misschien wel de oudste gezondheidsleer ter wereld, meer dan 5.000 jaar oud! De wijsheid, wetenschap en praktische ervaring van Ayurveda zijn enerzijds duizenden jaren oud en worden anderzijds vandaag de dag nog steeds volop toegepast. Ook in de westerse wereld.

Misschien juist omdat het zo oud is, is Ayurveda heel natuurlijk en eenvoudig toe te passen.

Filosofie van Ayurveda

Ayurveda gaat ervan uit dat voorkomen beter is dan genezen. Vandaag de dag zouden we dit ‘preventieve gezondheidszorg’ noemen. Deze preventie wordt bewerkstelligd vanuit een holistisch perspectief, waar zowel lichaam en geest een rol spelen. Daarbij ligt veel nadruk op een natuurlijke en gezonde balans in ieders leven, waarbij ervan wordt uitgegaan dat ieder individu uniek is.

Balans

Ayurveda hecht hierbij bijzondere waarde aan balans en harmonie. Een Ayurvedisch therapeut kan door middel van een polsdiagnose en een Ayurvedisch consult beoordelen in hoeverre je in balans bent.

Vata, Pitta, Kapha – de drie Dosha’s

Volgens Ayurveda is ieder mens anders. Die balans waar we het hierboven over hebben, is dan ook voor iedereen verschillend.

Ieder mens heeft volgens de Ayurveda de drie dosha’s – Vata, Pitta, Kapha – in zich, maar in verschillende verhoudingen. Deze drie dosha’s zijn opgebouwd uit de vijf elementen:

Vata: bestaat uit de elementen ether en lucht.
Pitta: bestaat uit de elementen vuur en een beetje water.
Kapha: bestaat uit de elementen water en aarde.

De basisprincipes die daarbij horen zijn:

Vata – lucht, licht, koud, droog en beweeglijk
Pitta – vuur, warm, principe van transformatie
Kapha – water & aarde, koud, vochtig, geeft structuur

Constitutie

De verhouding van de drie dosha’s in jouw lichaam bepaalt jouw constitutie.

Ieder mens heeft vanaf de geboorte een bepaalde, persoonlijke, balans van de drie Dosha’s: de basisconstitutie. Wanneer deze balans gehandhaafd blijft, ben je in balans.

Wat voor type ben jij?

Iedereen heeft altijd alle drie de Dosha’s in zich, maar is – afhankelijk van welke Dosha(‘s) dominant aanwezig is – een Vata-type, een Pitta-type of een Kapha-type, of een mengvorm (V-P, P-K, V-K of VPK).

Heb je dus heel veel Vata en een klein beetje Pitta en Kapha, dan ben je een Vata-type. Heb je vooral veel Pitta, dan ben je een Pitta-persoon. Het meeste Kapha? Dan ben je een echt Kapha-type.

Het kan dus ook zo zijn dat twee dosha’s prominent aanwezig zijn. De constitutie is dan een combinatie van twee dosha’s, bijvoorbeeld Vata-Pitta, Pitta-Kapha, Vata-Kapha. Ook komt het soms voor dat mensen even veel van alle drie de dosha’s in zich hebben; een Tridosha-constitutie (Vata-Pitta-Kapha).

In de Ayurveda zijn twee soorten constituties van belang:

Prakruti

Prakruti (ook wel ‘Prakriti’) is de geboorteconstitutie of ‘natuur’; het is een soort blauwprint die je meekrijgt wanneer je wordt geboren. Je Prakruti is daardoor onveranderlijk; het is jouw richtlijn om in balans te blijven.

Wanneer het gaat over de geboorteconstitutie spreekt men dan ook over typen; je bent een vata-type, pitta-type of kapha-type of een combinatie van deze krachten. De bio-energie verandert namelijk niet.

Vikruti

Vikruti (of ‘Vikriti’) daarentegen is de verworven constitutie; het is de huidige (on)balans van de dosha’s in jouw lichaam. Vikruti is onderhevig aan veranderingen; de vata, pitta en kapha bio-energieeën veranderen namelijk voortdurend.

Als het gaat om de verworven constitutie spreekt men dan ook over vata-dosha, pitta-dosha en kapha-dosha of een samenstelling van twee dosha’s, bijvoorbeeld vata-pitta-dosha.

Onbalans

Wanneer de geboorteconstitutie Prakruti erg veel verschilt van je verworven constitutie Vikruti spreken we van ‘uit balans zijn’.

Dosha betekent in het Sanskriet “Dat wat verandert”.
De drie energetische krachten die we Vata, Pitta en Kapha noemen zijn voortdurend aan verandering onderhevig. Vandaar dat we vaak spreken over Vata-, Pitta- of Kapha-dosha’s.

Doe de constitutietest en ontdek wat voor constitutie-type jij bent!

Echter; de beste manier om erachter te komen wat jouw constitutie is, is om een getrainde ayurveda therapeut een polsdiagnose uit te laten te laten voeren.

Wat is Agni?

Een ander belangrijk element in Ayurveda is Agni: het spijsverteringsvuur. Zolang je vuurtje optimaal brandt, verteert je lichaam alles optimaal en blijf je in balans.

Wanneer je Agni echter niet optimaal brandt, kan je lichaam voeding en/of indrukken niet goed verteren en ontstaat er Ama (onverteerbare afvalstoffen). Dit zorgt voor onbalans in het lichaam, waarvoor je uiteindelijk klachten kunt ontwikkelen.

Agni en je constitutie

De werking van Agni is per constitutie verschillend. Het is dus belangrijk om te weten wat jouw constitutie is, en hoe jouw spijsverteringsvuur brandt.

Zo kun je je voeding en levensstijl aanpassen op jouw Agni, om deze zo optimaal mogelijk te laten branden, waardoor jij in balans blijft.

In balans met Ayurveda

Wanneer je weet wat jouw (geboorte)constitutie is, kun je gemakkelijk achterhalen wat voor jou de ideale, gezonde balans betekent.

Zijn de Dosha’s toch uit balans geraakt; dan kan je met eenvoudige tips en adviezen werken aan het herstellen van de balans. Dit doe je bijvoorbeeld door veranderingen aan te brengen in je dieet en leefstijl.

Bijvoorbeeld:

drink elk half uur een paar slokjes heet water,
ga eens wat vroeger naar bed,
eet regelmatig (warm) en gebalanceerd eten.

Ayurvedisch koken

Bij Ayurvedisch koken wordt het eten subtiel aangepast aan je specifieke behoeften van dat moment en toch is het (juist daarom?) heel erg lekker!

Pranayur – webshop met 100% Ayurvedische producten

De totale gezondheid van Pranayur is gebaseerd op de Ayurvedische kennis om de gezondheid te ondersteunen.