Ayurvedische verzorging van mond en gebit
De mond en het gebit zijn heel belangrijk in Ayurveda. De mond en het gebit bevinden zich aan het begin van het spijsverteringskanaal, en de spijsvertering begint bovendien al in de mond zelf. Het gebit zorgt voor het kauwen van voedsel en het vermengen van het voedsel met het speeksel. Eten en drinken, én een goede vertering van dat eten en drinken, zijn van absoluut levensbelang. Vandaar dat een goede mond- en gebitsverzorging een belangrijk onderdeel van de Ayurvedische dagelijkse routine vormt.
Tanden en botten zijn met elkaar verbonden
Het gebit zelf – tanden en kiezen – vormen volgens Ayurveda een onderdeel van het botsysteem: tanden en kiezen worden beschouwd als een bijproduct van het botweefsel. Vandaar dat de zorg voor mond en gebit volgens Ayurveda ook betekent dat het botsysteem gezond en sterk dient te zijn. Het botsysteem wordt volgens Ayurveda op haar beurt weer verzorgd door de dikke darm. Op die manier is de mond een fantastische illustratie van hoe in Ayurveda allerlei facetten van het body-mind systeem op een bijzondere wijze met elkaar verbonden zijn. In dit blog artikel vind je een aantal praktische tips die eenvoudig zelf in de praktijk te brengen zijn.
Gecombineerde verzorging van mond, gebit en darmen
In de mond bevindt zich een gespecialiseerd slijm (‘bodhaka kapha’ in Ayurveda), hetgeen zorgt voor de productie van speeksel maar ook voor het in gang zetten van de spijsvertering. De productie van bodhaka kapha (dat gespecialiseerde slijm) ‘s nachts – gedurende de slaap – leidt tot een geconcentreerde vorm ervan die veel belangrijke stoffen voor het lichaam bevat. Daaronder bevinden zich werkzame en nuttige enzymen en substanties. De volgende routine zorgt ervoor dat men deze waardevolle ochtend-versie van bodhaka kapha niet verloren laat gaan. Bovendien leidt deze routine tot een goede stoelgang (meestal al snel na het drinken). De Triphala-versie draagt bovendien bij aan de verzorging van tanden en tandvlees en aan de verzorging van de darmen, met name de dikke darm.
Een goede routine
• poets de tanden en reinig de tong (met een tongschraper) voor het slapengaan
• doe wat Triphala-poeder in een glas water en laat dit ’s nachts trekken, voeg ’s ochtends wat warm water toe en drink dit op de nuchtere maag, zonder de tanden te poetsen, of:
• drink ’s ochtends één of twee glazen warm water op de nuchtere maag
• wacht nu op een goede stoelgang; lichte yogaoefeningen kunnen daarbij helpen
• neem een bad of douche, poets de tanden en reinig de tong (met een tongschraper), en gorgel eventueel met wat sesamolie gedurende 2 tot 5 minuten
• wacht na het drinken van het (Triphala-)water minstens een half uur tot een uur met ontbijt
Ayurveda kent nog veel meer nuttige onderdelen van een goede ochtendroutine >>
Het nut van een tongschraper
De Ayurvedische traditie van het schrapen van de tong met een tongschraper heeft recent een opmerkelijke revival doorgemaakt, nu de jeugd ontdekt heeft dat een schonere tong een frissere adem betekent, en dat helpt als je iemand wilt zoenen! Deze methode van het schrapen en schoonhouden van de tong ter voorkoming van halitosis (een slechte adem) is al heel oud. In sommige beschavingen werd de tong schoon gemaakt d.m.v het schoonschrapen van de tong met de nagels. In andere tradities werden hiervoor takje of metalen schrapers gebruikt. De Ayurvedische traditie kent een al eeuwenoud gebruik van een metalen tongschraper.
Een schone tong, maar met welk materiaal?
Traditioneel waren tongschrapers van koper of zilver, of – alleen voor edelen en koningen – van goud. Vandaag de dag heeft de tongschraper van roestvrij staal het in India gewonnen van deze metalen. In het westen zijn sinds kort ook plastic tongschrapers verkrijgbaar: nog steeds effectief, maar de koperen en zilveren tongschrapers verdienen de voorkeur. Het schrapen van de tong stimuleert bovendien de spijsvertering en dat is een zeer belangrijke prikkel voor het lichaam, dat ’s ochtend weer op gang moet komen. Zo kan het spijsverteringskanaal zich gemakkelijk van mogelijk achtergebleven ballaststoffen ontdoen.
Tandbederf en de gezondheid van je lichaam
Modern onderzoek toont aan dat de meeste bacteriën (en schimmels) zich ontwikkelen in de plak en papillen achter op de tong. Het is daarom van vitaal belang de mond gezond en schoon te houden, niet alleen ten behoeve van het gebit – ook van de algehele staat van gezondheid.
Een paar hulpmiddelen
Indien je je mondhygiëne wil ondersteunen, kun je gebruik maken van Ayurvedische producten, bijvoorbeeld:
• Pranayur Tongschraper
• Pranayur Tongschraper Zilver
• Pranayur Tandpoeder
• Pranayur Tandenstokers van Neemhout
